Naar Index

Kan een carillon hinderlijk zijn ?

Jurisprudentie

 

Afd. bestuursrechtspraak Raad van State 4 mei 2005

Milieuvergunning voor Onze Lieve Vrouwetoren Amersfoort (kerktoren met carillon)

 

Vindplaats
www.raadvanstate.nl, ABRvS 2004096431/1

Regelingen
Wm art. 8.10 e.v.

Casus
Gemeente Amersfoort heeft een milieuvergunning verleend voor het oprichten en in werking zijn van de Onze Lieve Vrouwetoren met carillon en zevengelui. Omwonenden ondervinden overlast van het carillon en hebben bezwaar tegen de geluidsvoorschriften. De gemeente heeft de vergunning verleend, ondanks dat uit een akoestisch onderzoek blijkt dat het carillon en zevengelui meer geluidsbelasting veroorzaakt dan zij gebruikelijk toestaat.
"Die geluidsbelasting zou door het dempen van de klokken of het dichtzetten van galmgaten in de toren kunnen worden gereduceerd, maar dergelijke maatregelen acht verweerder, gelet op de daarmee gepaard gaande aantasting van de klankkleur niet wenselijk. Aan de bespelingen, die vanouds plaatsvinden, wordt grote culturele waarde gehecht en het carillon wordt ook door de Nationale Beiaardierschool gebruikt. Daarom acht verweerder het staken van de bespelingen onwenselijk."
De gemeente heeft vervolgens op basis van "uitgangspunten" gedetailleerd speeltijden vastgelegd in de vergunning. Daarbij is rekening gehouden met het klachtenpatroon.

Rechtsvraag
Heeft de gemeente de vergunning op deze manier kunnen verlenen, gezien art. 8.10 en 8.11 Wm?

Uitspraak
Ja, de gemeente heeft een zekere beoordelingsvrijheid, in het bijzonder "nu de geluidveroorzakende activiteit een bijzondere historische en culturele betekenis heeft. Verweerder heeft in redelijkheid het standpunt kunnen innemen dat geluidreducerende voorzieningen onwenselijk zijn bij een carillon." Geen aanknopingspunten om aan te nemen dat minder speeluren of andere speeltijden hadden moeten worden vergund.
De Afdeling vult alleen de voorschriften aan, zodat daarin nu geregeld is dat het carillon alleen tussen 09.00 en 21.45 uur gebruikt mag worden, wat ook eigenlijk de bedoeling was van de gemeente.

Commentaar auteur
Ik tref maar één andere uitspraak aan over een vergunningplichtig carillon, uit 1983 (AB 1983/387
KB van 13 mei 1983 nr. 129 (m.nt. FO)). Toen gold nog de Hinderwet. Daarin constateerde de Raad van State voor het eerst dat een carillon ook hinderlijk kon zijn.
Het is nu ongebruikelijk dat er een vergunning wordt verleend voor een kerktoren, omdat kerkgebouwen onder het Besluit woon- en verblijfsgebouwen milieubeheer vallen. De Onze Lieve Vrouwetoren is als een afzonderlijke inrichting beschouwd, omdat de bijhorende kerk al lang geleden is afgebroken.
Verder valt op dat de Afdeling het beroep van de gemeente op de historische en culturele betekenis van het carillon honoreert. Past dat binnen het kader van de Wet milieubeheer?

Aanvullend commentaar werkgroep
Uit de uitspraak blijkt niet of de gemeente bij het formuleren van geluidsvoorschriften afwijkt van grens- of richtwaarden. Bij afwijken van richtwaarden heeft de gemeente nog de mogelijkheid om gemotiveerd af te wijken, bij grenswaarden niet.
De werkgroep is echter kritisch over het feit dat de Afdeling het beroep op de bijzondere historische en culturele betekenis van het carillon ("verruimde reikwijdte"?) honoreert.